Het team van onderzoekers van de Chinese Academie der Wetenschappen, was in samenwerking met de zoo van Peking onderzoek aan het doen naar reuzenpanda's in het Qinlinggebergte en ze wilden weten of het om een eenmalige gebeurtenis ging of dat dit gedrag vaker voorkwam bij reuzenpanda's. Ze stelden bewegingscamera's op en alleen al tussen juli 2016 en juni 2017 stelden ze 38 keer vast dat reuzenpanda’s dit gedrag vertoonden. De camera's registreerden ook de temperatuur en het was opvallend dat de panda's veel vaker in paardenmest rolden als het kouder was dan 15 graden en nooit als het warmer was dan 20 graden. De panda’s deden dit steeds ongeveer op volgende manier: eerst roken ze aan de paardenmest, vervolgens wreven ze hun wang er tegen, en daarna gingen ze er flink in rollen, waarbij ze ook met hun poten de paardenmest uitspreidden tot ze van kop tot staart bedekt waren.
Nu heeft men een verklaring gevonden voor het rollen in de paardenmest. Het blijkt dat er in paardenmest twee geurende stoffen zitten (bèta-caryofylleen en caryofylleenoxide) die allebei een invloed hebben op een koudesensor in de huid van de panda's, ze schakelen die bijna volledig uit. Daardoor zijn de panda's minder gevoelig voor kou. De paardenmest neemt bij panda’s dus wel het koudegevoel weg, maar beschermt niet tegen de koude.
Bèta-caryofylleen en caryofylleenxide zijn geurtjes die snel verdwijnen en de panda's hadden dan ook enkel belangstelling voor verse paardenmest, na twee dagen lieten ze de paardenvijgen links liggen. Uit proeven met muizen bleek dat als men de poten en de huid van de muizen insmeerde met de beide stoffen, de muizen ook minder gevoelig waren voor koude. Interessant is dat men ook heeft kunnen aantonen dat panda's in gevangenschap in de zoo van Peking, als ze de keuze kregen uit een bergje stro met die twee stoffen in en een bergje zonder, altijd kozen voor de hoopjes die waar de stoffen uit de paardenmest aan toegevoegd werden.
Het gedrag van de panda’s lijkt wel zeer raar te zijn, want panda's zijn dieren die een dikke pels hebben en die verondersteld worden aangepast te zijn aan de koude, ze leven immers in een vrij koud milieu. Bovendien gaat een dier zich, zoals gezegd, normaal gezien niet rollen in de mest van een ander dier. Onze honden doen dat, zei Draulans (bioloog), maar die vormen een van de grote uitzonderingen en men weet nog altijd niet waarom ze dat precies doen. Er wordt gezegd dat ze zich in mest rollen om niet meer als een hond te ruiken, zodat ze, toen ze nog wolf waren en op jacht gingen, makkelijker bij een prooi zouden geraken. Maar als we dan naar wolven gaan kijken, klopt dat eigenlijk niet, zei Draulans. Vreemd is ook dat panda's en paarden in de natuur niet in elkaars leefgebied voorkomen. Dus hoe zijn panda's tot dat gedrag gekomen? Het antwoord daarop is eenvoudig: doorheen de bergen waar het gedrag is waargenomen, loopt al 2.500 jaar een belangrijke handelsroute waar in de loop van de tijd heel wat paarden over getrokken zijn. De panda's hebben dus al duizenden jaren de tijd gekregen om zich dat gedrag aan te leren, en ook nu is er aan paardenmest nog steeds geen gebrek. Natuurbeheerders en boeren in het gebied gebruiken immers nog altijd werkpaarden om door de bergen te trekken.
Het gaat dus effectief wel om natuurlijk gedrag dat waarschijnlijk heel specifiek is voor deze panda's, zei Draulans. Nu men dat weet, zal men ook eens gaan kijken naar andere dieren die eventueel iets vergelijkbaars zouden kunnen doen. Zo gaat dat in de wetenschap, voegde hij daaraan toe. Wat deze studie zo interessant maakt, is dat men uit één waarneming van één panda, die zich ronduit smerig maakte met wat paardenmest in 2007, en dankzij proeven met muizen, uiteindelijk heeft kunnen aantonen wat er precies gebeurt in de huid van de dieren als die met paardenmest in contact komt.
