In 2006 werd op het Vlaams-Nederlands symposium ‘Van de stakkers van de akkers naar de helden van de velden’ de noodklok geluid. Soorten als veldleeuwerik, grauwe gors of patrijs verdwenen massaal uit het cultuurlandschap. 21 oktober is er een vervolgsymposium in Leuven. Kan de uitsterfgolf op het akkerland gekeerd worden?
Het symposium ‘Van de stakkers van de akkers naar de helden van de velden’ heeft akkervogels zowel in Nederland als België hoger op de politieke agenda gezet. Tal van regionale akkervogelinitiatieven kwamen van de grond, zowel bij overheden als bij landbouw- en natuurorganisaties. Maar nog steeds hebben veel akkervogels in Nederland en Vlaanderen het moeilijk. Een bloemlezing:
De veldleeuwerik krijgt in het huidige landschap nauwelijks jongen groot (Bron: Birdphoto)
- Hoewel er enkele regio’s zijn waar de stand van de veldleeuwerik niet verder lijkt af te nemen, is de landelijke trend nog altijd dalende. Grootste knelpunt blijft een gebrek aan veilige nestplekken. Veldleeuweriken nestelen veelvuldig in intensief grasland. Dit is funest voor het broedsucces. Werkgroep Grauwe Kiekendief berekende dat in Groningen en Drenthe samen jaarlijks zo’n 24.000 tot 30.000 jonge veldleeuweriken in grasland omkomen door maaiactiviteiten.
- Ondanks vele inspanningen nam de grauwe gors in Vlaanderen tussen 2008 en 2017 af van 250 naar 45 broedparen. Het grootste knelpunt is hun povere broedsucces door onveilige nestplaatsen en tekort aan voedsel (insecten). De populatie vergrijst en sterft letterlijk uit.
- De patrijs is populair en er zijn veel initiatieven om de soort te hulp te schieten. Toch neemt ook deze nog altijd in aantal af. Hij heeft vooral te kampen met een gebrek aan insecten en een te laag aanbod aan veilige (ongemaaide, overjarige) vegetatie die kan dienen als nestplek.
- Het koeren van de zomertortel wordt steeds minder gehoord. In de jaren ’90 van de vorige eeuw herbergde Nederland nog 10.000 tot 12.000 broedparen. Recent veldonderzoek voor de nieuwe Vogelatlas wijst uit dat we nu niet veel verder komen dan 2.000 broedparen. Oorzaak is onder andere een te laag aanbod aan onkruidzaden in het landelijk gebied.
- De kleine en kwetsbare Nederlandse populatie grauwe kiekendieven kan zich alleen dankzij intensieve nestbescherming enigszins handhaven. In muizenrijke jaren is de reproductie voldoende, in daljaren is die beneden de maat. Het is afwachten of de grauwe kiekendief het ook op de langere termijn zal redden.
Lees verder op: www.naturetoday.com