Tot aan de twintigste eeuw gebruikten kunstenaars loodpigmenten in olieverfschilderijen. ‘Loodwit’, diende voor hen als witte verfstof. Het lood kwam uit mijnen, verspreid over de wereld. Omdat het een zwaar goedje is, haalde men het het liefst van dichtbij. Onderzoekers van de Vrije Universiteit en het Rijksmuseum in Amsterdam zijn er nu in geslaagd een bestaande methode om de herkomst van het loodwit uit oude schilderijen te bepalen nauwkeuriger te maken. Hierdoor is er voor de analyses pakweg tien keer minder verf nodig dan voorheen. En dat spaart de schilderijen.
Bij de loodanalyses meten de onderzoekers de verhoudingen tussen verschillende loodisotopen in het verfmonster: 204Pb, 206Pb, 207Pb en 208Pb. Elke loodmijn heeft zijn eigen isotopenssamenstelling, zoals elk mens zijn eigen vingerafdruk heeft.
De onderzoekers verbeterden de techniek om de isotopenverhouding in loodwit te bepalen. Tevens bouwden ze zelf een apparaat waarmee ze heel gericht een heel erg klein cilindertje loodwit (met een doorsnede van 0,01 tot 0,05 millimeter en een lengte naar keuze) uit een verfschilfertje konden snijden. Via een elektronenmicroscoop kunnen ze dan de beste stukjes verf selecteren. Omdat dit testmonsters met een hogere kwaliteit oplevert, hadden de onderzoekers minder verf nodig voor hun analyses.
77 schilderijen uit de zeventiende eeuw, waarvan bekend was wanneer ze gemaakt waren, werden bestudeerd en kunnen gebruikt worden als tijdlijn. Met behulp van deze tijdlijn kunnen straks ook schilderijen met een nu nog onbekende ouderdom aan een bepaalde periode worden toegeschreven, hopen de onderzoekers. Want sommige historische gebeurtenissen bleken een grote invloed te hebben op de loodhandel. Door de loodisotopenverhouding te bepalen kan men dus zien van waar het lood afkomstig was, en uit welke periode het dus dateert.
Halverwege de negentiende eeuw begon men echter steeds minder loodwit te gebruiken, omdat het erg slecht bleek te zijn voor de gezondheid. Veel kunstschilders stapten toen over op titaanwit.