Een zak ijs of zelfs een zak water op het gezicht zou het leven kunnen redden van iemand die veel bloed verloren heeft. Dat suggereert nieuw onderzoek. Wanneer iemand hevig bloedt, loert de dood om de hoek. Niet meteen, maar na enige tijd kan het plots snel bergaf gaan. Aanvankelijk is ons lichaam in staat om zelf te compenseren voor wat er misgaat. Door lokaal de bloedvaten van de huid (zo word je bleek), de nieren en de spijsvertering te vernauwen, gaat er minder bloed naar deze tijdelijk ‘onnodige’ organen en kunnen het hart en de hersenen, die te allen tijde cruciaal zijn, wel nog goed doorbloed worden.
Maar als er te veel bloed verloren gaat en steeds meer weefsels te weinig zuurstof krijgen, raakt het lichaam helemaal ontregeld en gaan aders zich lokaal opzetten. Dat leidt tot een plotse bloeddrukval. En die doet alle alarmbellen afgaan. Want dan dreigen ook de hersenen en het hart af te haken.
Aan van de universiteit van Buffalo, in de staat New York, hebben ze een methode bedacht om die plotse ‘decompensatie’, zoals de fase van de bloeddrukval heet, uit te stellen. En het is een eenvoudig idee: een zak ijs of een zak water op het gezicht van de gewonde. Want het was eerder al aangetoond dat dergelijke afkoeling de bloeddruk gedurende meer dan een kwartier kan verhogen. Koude werkt namelijk bloeddrukverhogend - in de winter vernauwen onze bloedvaten, zodat minder warmte verloren gaat - en het gezicht is een uitstekende plek voor snelle warmte- (of koude-)uitwisseling.
Na afbinden!
Om hun hypothese te testen, hebben de onderzoekers tien gezonde proefpersonen in een speciale koker gelegd die kan simuleren wat er met een lichaam gebeurt wanneer een halve tot één liter bloed verloren gaat. Gedurende vijftien minuten kregen de vrijwilligers een zak met ijs of water opgelegd. Uit de metingen bleek dat hun bloeddruk inderdaad verhoogde.
Klinische studies (met echt bloedende mensen) moeten uitwijzen of de techniek ook daadwerkelijk een verschil kan maken. Een kwartier meer tijd voor hulpverleners zou alleszins een grote winst kunnen betekenen in het redden van mensenlevens. De wetenschappers willen wel waarschuwen en benadrukken dat de techniek enkel kan werken nadat de patiënt is afgebonden en dus het bloeden gestopt is. Want de bloeddruk verhogen wanneer er nog een ‘poort’ openstaat, kan het bloedverlies versnellen.
