Het Europese weerinstituut Copernicus werd opgericht om het verloop van het weer en klimaat zowel Europees als wereldwijd nauw op te volgen. De laatste cijfers voor de voorbije maand november zijn opnieuw opvallend: het blijkt de warmste november ooit gemeten te zijn. Dit keer was het verschil ook niet zo klein als dat anders wel eens is. November 2020 bleek 0,13 graden Celsius warmer dan het vorige record, dat werd gemeten in 2016 en opnieuw werd vastgesteld in 2019.
De maand november bleek 0,77 graden warmer dan het gemiddelde voor de periode 1981-2010. Die afwijking is heel hoog: ze komt op de vierde plaats op een lijst van afwijkingen voor welke maand dan ook. Alleen februari en maart 2016 en februari 2020 waren "extremer" met, toen ook, veel te warme temperaturen voor het gemiddelde.
Het is een heel stevig record", zegt meteoroloog David Dehenauw van het KMI. "En het is zeer opvallend omdat we eigenlijk in een periode van La Niña zitten, met lagere zeewatertemperaturen in het tropische deel van de Grote Oceaan." 0,77 graden lijkt misschien niet veel, maar voor temperatuursgegevens op wereldvlak zijn de verschillen sowieso veel kleiner, en weegt zelfs een tiende van een graad relatief zwaar. Ter vergelijking, de voorbije maand oktober was wereldwijd de op twee na warmste, de opwarming van ons klimaat zet zich dus heel duidelijk voort.
In grote delen van de wereld was het warmer dan normaal in november. In Noorwegen bijvoorbeeld was deze november even warm als de warmste november die daar ooit werd gemeten, en ook Zweden en Finland hadden een warme november. De opwarming gaat nu eenmaal sneller in de koudste gebieden. Uitzonderlijk warm was het ook in grote delen van Siberië en Alaska, en op het Tibetaanse plateau. In de Verenigde Staten beleven de staten Arizona, New Mexico en Florida een bijzonder warm jaar: het gemiddelde van januari tot oktober was het hoogste tot nu toe. Voor Europa zelf was november geen absoluut 'record', de maand komt wel op een gedeelde tweede plaats op een lijst van warmste novembers ooit. Toch lag de temperatuur 2,2 graden boven het langjarig gemiddelde van 1981 tot 2010.
Copernicus heeft ook de algemene cijfers berekend voor de hele weerkundige herfst (september tot en met november) en dit was de warmste ooit. De gemiddelde temperatuur lag 1,9 graden boven het gemiddelde 1981-2010. De vorige uitschieter, die van de herfst van 2006, werd daarmee met 0,4 graden extra voorbij gestoken.
2020 wordt dus een van de warmste jaren uit de geschiedenis van de mensheid. Het Wereld-Meteorologisch Instituut (WMO) denkt dat 2020 in de top 3 van warmste jaren ooit komt sinds de metingen begonnen in 1850.
Carlo Buontempo, directeur van de Copernicus-dienst voor klimaatverandering, noemt de nieuwste cijfers "in lijn met de klimaatverandering" maar vraagt specifieke aandacht voor de noordpool, waar de opwarming zich aan sneltempo doorzet, "onrustwekkend" zegt hij.. Intussen beleven delen van Australië, dat nog maar net aan de zomer begint, een hittegolf waarbij 48 graden Celsius werd gemeten in Andamooka, eind november. Sydney en delen van de deelstaat New South Wales beleefden zelfs al een warme periode midden-november, met temperaturen rond 40 graden. Op Fraser Island gingen dan weer grote stukken bos in vlammen op. Buontempo hoopt dat de laatste cijfers de politiek kunnen aansporen om verder actie te ondernemen.